Główne podgatunki pszczoły miodnej (Apis mellifera)

Pszczoły miodne, jak wszystkie żywe organizmy, różnią się między sobą cechami w zależności od gatunku. Zasiedlając odosobnione obszary geograficzne w Europie, oraz dzięki prowadzeniu hodowli selektywnej, Apis mellifera ma wiele unikalnych pododmian na kontynencie i poza nim.

Pszczoła włoska (Apis mellifera ligustica)

    Pszczoły włoskie krzyżuje się na całym świecie z innymi odmianami ze względu na ich łagodny charakter i intensywną produkcję miodu, czerwiu i wosku.

    Ich wadą jest zwyczaj okradania sąsiadów z miodu. Włoskie pszczoły są również znane z tego, że w przypadku braku pożytków  szybko zużywają własne zapasy miodu. Mają one bardzo jasny kolor, niektóre rodziny są prawie całkowicie żółte, co czyni je atrakcyjnymi wizualnie i dość łatwymi do rozpoznania.

    W Polsce z uwagi na warunki pożytkowe i klimatyczne nie są użytkowane.

Pszczoła środkowoeuropejska (Apis mellifera mellifera)

    Jest w stanie przetrwać długie, mroźne zimy lepiej niż inne gatunki pszczół miodnych. Jednak ze względu na swoją złośliwość, rojliwość i podatność na choroby czerwiu, takie jak zgnilec amerykański i europejski, straciła popularność wśród pszczelarzy na całym świecie.

Pszczoła kraińska (Apis mellifera carnica)

Pszczoły te są szczególnie znane ze swojej łagodności i spokoju w czasie przeglądów, co czyni je idealnymi dla pszczelarzy obawiających się agresywnego zachowania.

Apis mellifera carnica pochodzi z Europy Wschodniej, zamieszkuje obszary Austrii, Węgier, Bułgarii oraz Bośni i Serbii. Odmiana ta jest mniejsza od innych gatunków europejskich i wydaje się być bardziej szara ze względu na dużą ilość włosków na ciele.

Gdy nadchodzi wiosna, Apis mellifera carnica szybko budzi się do życia, niezwykle szybko powiększając rozmiar rodziny.

Pszczoła kaukaska (Apis mellifera caucasica)

Odmiana ta jest znana z wolnego tempa budowy rodziny i słabego przystosowania do chłodniejszego, wilgotnego klimatu północnej Europy.

Jest to odmiana rdzenna dla Kaukazu, które to pasmo górskie oddziela południowo-wschodnią Europę od Azji. Pszczoła miodna kaukaska jest cenną z pewnych względów odmianą, ale jej niska produktywność wpłynęła na niewielkie jej wykorzystanie wśród pszczelarzy.

Pszczoła miodna afrykańska (Apis mellifera scutellata)

    Pochodząca z Afryki Południowej odmiana zyskała złą sławę, gdy grupa naukowców z południowo-wschodniej Brazylii pozwoliła uciec jej krzyżówkom. Zazwyczaj produkuje więcej miodu, a jej rodzina jest znacznie mniejszych rozmiarów, mimo że rozmnaża się w szybszym tempie.  Odmiana ta szybko się rozwinęła ze względu na cechy dominujące, w tym przymusowe przejmowanie innych rodzin  i zastępowanie ich naturalnej matki swoją.

    Pszczoły te są źle postrzegane, a zagrożenie śmiertelnym pożądleniem sprawia, że nie są warte ryzyka dla większości pszczelarzy, zwłaszcza tych, którzy dopiero się uczą.

Pszczoła iberyjska (Apis mellifera iberiensis)

    Są to małe czarne pszczoły, które występują głównie na Półwyspie Iberyjskim (Hiszpania i Portugalia), ale pomimo dzielenia tego obszaru z pszczołą włoską, ich genetyka pozostaje niezwykle czysta.

    Dzieje się tak dlatego, że trutnie  tej odmiany są niezwykle wybredne co do tego, z jakimi rodzajami matek będą kopulować.